Visalys® CemCore is een cementeercomposiet voor ALLE indirecte voorzieningen. Uitstekende hechtingsresultaten met gepatenteerde Active-Connect-Technologie. Met dank aan Guus Baakman - Baakman Tandtechniek - Zutphen.

Cementeren met Composietcement - Auteur tandarts Rob Vermaas

In de video wordt getoond hoe keramische kronen direct worden gecementeerd op het abutment, voordat dit in de mond wordt geplaatst.

Bij de ontwikkeling van de composieten is met betrekking tot specifieke hechting enerzijds aan tandweefsel en anderzijds aan in de prothetiek gebruikte materialen veel research gedaan. Dit resulteerde, door de jaren heen, in diverse systemen van ets-gels, primers, conditioners en bondings dienend als voorbereiding op de uiteindelijke hechting.

Toch nog even een kleine, taalkundige, correctie.

In bijna alle talen wordt voor het plaatsen van tandheelkundige werkstukken, zoals kronen en bruggen gesproken over cementeren. Een term die reeds jaren geleden, met de opkomstcomposieten en gemodificeerde glasionomeren verlaten zou moeten zijn. In origine overeenkomend met het bindmiddel dat in de bouw wordt gebruikt, met als overeenkomst dat het is gebaseerd op een korrelachtig materiaal waarvan met een zure vloeistof een bindende, uitharde pasta wordt gemaakt. Zo komt één van de eerste in de tandheelkunde gebruikte cementen, het zink-fosfaat cement, overeen met het bouwcement.

Met de komst van de polymeertechniek zijn de tandheelkundige composieten die aanvankelijk zijn ontworpen voor het maken van restauraties, aangepast om ook als hechtmiddel voor kronen, bruggen en adhesieve restauraties te kunnen dienen.

Met de komst van de huidige generaties “composiet cementen” zoals Visalys® CemCore zijn deze voorbereidende stappen door de verder ontwikkelde technologie, deels, niet meer nodig. Indien gewenst kan nog een selectieve etsprocedure van het glazuur, indien als preparatierand aanwezig, worden toegepast.

In deze video's wordt een keramische kroon, opgebakken zirkonium voor fronttoepassing en monoliet-zirkonium voor pre-molaarstreek, direct op het abutment gecementeerd. Omdat hier gekozen is voor een titanium abutment is het aan te raden, in de esthetische zone, een opaak cement te kiezen. Ten einde zoveel mogelijk van de grijze kleur van het abutment te maskeren. Indien gebruik gemaakt wordt van een zirkonium abutment is het kiezen van een kleur die overeenkomt met de kleur van de kroon te adviseren.

Alvorens de kroon op het abutment te cementeren dienen zowel de kroon als het abutment een voorbehandeling te ondergaan. Dit wordt beschreven als het “silaniseren “van het oppervlak met als doel een verhoogde retentie te creëren. Een extra stap in dit traject van voorbehandeling is het vooraf stralen van de oppervlakken met poeder volgens de RocatecR procedure (coating d.m.v. tribochemie) Door de impact van de korrel ontstaat er een keramische coating, deze verhoogt de hechtkracht van de voorbehandeling met de Visalys® restorative primer. De overmaat cement wordt na een “Tack cure” van enkele seconden verwijderd van de randen en uit de, met wax gevulde, occlusale opening voor de bevestigingsschroef van het abutment.

Om zuurstof inhibitie bij de uitharding op de randen te voorkomen kunnen deze met een z.g.n. oxygard of glycerine gel worden afgedekt. Omdat deze middelen wateroplosbaar zijn worden ze, na de polymerisatie, eenvoudig weggespoeld met een waterspray. Hiermee wordt de kans op verkleuring van de randen aanzienlijk gereduceerd.

In het esthetisch gebied zal de rand sowieso, om niet in het zicht te komen, onder de gingivarand liggen. De getoonde procedure is zeker voor deze toepassing meer geëigend dan het plaatsen van de kroon op het reeds in de mond verschroefde abutment. Dit omdat, zoals de video laat zien, de afwerking van de cement-randen optimaal kan geschieden. Hiermee is de belasting van het parodontium minimaal en derhalve het risico van gingiva retractie gereduceerd.

In de video wordt het abutment voor de procedure van cementeren geplaatst op een z.g.n. model- analoog van het implantaat. Dit dient hier als “handvat “bij deze extra orale procedure. Aan te bevelen is (zie hieronder) het model- analoog op een echt handvat te plaatsen en hierdoor de afstand naar het werkstuk te vergroten.

Anders dan bij klinische procedures wordt hier, omdat er geen direct patiënt-contact is, gewerkt zonder de beschermende maatregelen (handschoenen) zoals die door de WIP richtlijnen zijn voorgeschreven.

Een misvatting op zich omdat hier wordt gewerkt met niet gepolymeriseerde acrylaten, zowel in de primer als in het composiet zelf. Niet omwille van infectiepreventie maar voor de persoonlijke bescherming verdient het aanbeveling het contact zoveel mogelijk te voorkomen. Vanzelfsprekend bij direct contact met het composiet tijdens de procedure, maar ook incidenteel en ongemerkt door bijvoorbeeld het uitblazen van de primer.

Acrylaat-allergie is een allergie die zich ontwikkelt door frequente blootstelling aan (geringe hoeveelheden) monomeer en wordt als niet reversibel beschouwd. Hoeveel contact acceptabel is kan niet worden aangegeven. Dit is van persoon tot persoon verschillend afhankelijk van meerdere factoren waaronder het immuunsysteem. Soms is een kleine belasting al voldoende om de allergie te ontwikkelen. In de meeste gevallen zal een acrylaat-allergie zich als contactallergie openbaren door irritatie van de huid daar waar het contact is gemaakt.

Veelvuldig, als deze allergie door uitoefening van het beroep aan de handen is opgelopen, kan hierbij de irritatie overgaan in diepe, bloedige, kloofvorming van de huid op de vingers waardoor het bijna niet meer mogelijk is tactiel te werken zoals het vasthouden van dit model-analoog en de fiber tips. Ook algemene klachten zoals eczeem met roodheid en systemisch astma-achtige ademhalingsklachten worden als acrylaat-allergie gezien. Contact met acrylaat monomeren vindt niet alleen plaats tijdens het werk maar kan ook, ongemerkt, in het dagelijks leven plaats vinden. Denk hierbij aan het gebruik van kunstnagels en nagellak. Ten onrechte wordt door deze branche beweerd dat er veilige varianten kunnen worden gebruikt. Echter bij al deze cosmetische hulpmiddelen wordt acrylaat gebruikt, welke nooit 100% uithardt. Er blijft dus een allergene restcomponent. Niet voorziene neveneffecten kunnen, ernstige ongewenste, gevolgen hebben voor de patiënt.

Het meest voor de hand liggend is dat geen tandheelkundige composiet restauraties meer gemaakt kunnen worden, maar ook een gebitsprothese zal niet worden verdragen. Dit geldt ook voor een gecementeerde gewrichtsprothese, zoals knie of heupprothese of bijvoorbeeld na een trauma of oncologische ingreep een bot implantaat op (geprinte) acrylaat basis.

De bescherming die handschoenen (nitril) bieden in de werksituatie is beperkt en van korte duur, maar wel geldt wel dat “alle kleine beetjes” helpen waaronder ook afstand tot het werkstuk. In klinische situaties is tactiliteit erg belangrijk, daarom worden hiervoor dunne nitril handschoenen gebruikt.

Het is te overwegen voor niet klinische handelingen te kiezen voor een iets dikke variant en zoals gesteld wanneer het implantaat-analoog (video) wordt gefixeerd in een handvat is het tactiele gemis minder zwaarwegend en wordt automatisch de afstand vergroot.

Ten slotte, het bovenstaande is een waarschuwing die voor iedereen geldt. Zeker met betrekking tot de cosmetische hulpmiddelen. Voor de patiënt geldt dat de allergische belasting bij incidenteel gebruik van, in de tandheelkunde gebruikte, niet uitgeharde acrylaten (bondings en composieten) erg laag is en in combinatie met bescherming als nevelzuigers en rubberdam als te verwaarlozen wordt beschouwd.

Met dank aan tandtechnicus Guus Baakman
Auteur tandarts Rob Vermaas