Preparatie behandelmethode door Erik Jan Muts

In de video wordt de preparatie fase van de behandeling getoond.

Veneers op de frontelementen en cuspidaten, keramische kronen op de premolaren.  Een uitgebreide behandeling, waarvoor de indicatie is: vele labiale, verkleurde en oudere, composiet restauraties en een forse translucentie van de frontelementen.

In een kort bestek passeren een aantal stappen de revue.

Anaesthesie⁵

Preparatie^1,2,3,, onder een ruime cofferdam waarbij niet alleen de elementen maar ook de gingiva, grotendeels vrij ligt.

De cervicale preparatie grens is gesitueerd op de gingiva-rand, de gingiva wordt hierbij tijdens de preparatie fase gespaard, wat het risico van retractie minimaal maakt en eventuele contaminatie van het afdruk materiaal door bloed voorkomt. Er wordt minimaal invasief geprepareerd, hierdoor blijft relatief veel glazuur, vooral occlusaal en incisaal behouden. Evenzo wordt er gestreefd naar een minimaal contact verlies van de front elementen. Dit wordt bereikt door de contactpunten te “strippen” met diamant strips. De interdentale papil blijft hierbij intact en met de definitieve restauraties “in situ” zal een goede (esthetische) vorm worden verkregen.

De kleur bepaling betreft de “stompkleur”, één van de weinige parameters⁴ die niet op voorhand te bepalen zijn.

1. De preparaties zoals hier zijn weergegeven worden uitgevoerd met een vooraf samengestelde set van diamant boren, grofkorrelig als zgn reducers, (X) fine en (afwerk) steentjes voor het nauwkeurig en glad afwerken van de randen en buccale/labiale vlakken. Borensets zijn voor de diverse preparaties verkrijgbaar (in de video “KARMA” van Komet), het verdient echter wel aanbeveling, alvorens te beginnen met prepareren te controleren of de “depth markers” overeenkomen met de reductie die gewenst is in het “prep-design” (zie 2)
2. Met een zgn “Depth marker 0.20” wordt eerst de gewenste reductie van de incisale randen bepaald, gevolgd door die van de labiale vlakken. De diameter van het snijdend deel in de kop is 0.20 mm en het snijdend deel tbv de groeven 0.4 mm. Deze markering wordt gebruikt als indicatie voor de minimale hoeveelheid af te nemen materiaal. Om dit extra accent te geven worden de groeven met een, watervaste stift, geaccentueerd. De gewenste reductie is echter al eerder bepaald. Smile-design en waar gewenst, al dan niet prep-design (zie 3.) zijn bepalend voor, waar en hoeveel reductie van tandweefsel moet plaats vinden. Heden ten dage wordt er zoveel mogelijk gestreefd naar “minimaal invasief” ten einde de integriteit van het element en zoveel mogelijk van de functie te behouden.
3. In de behandelingsplanning zijn een aantal factoren van essentieel belang namelijk 1. de wens van de patiënt 2. de technische mogelijkheden, te beoordelen door tandarts in samenwerking met de tandtechnicus die de werkstukken zal maken. Om te werken naar een voor allen betrokkenen overzichtelijk en haalbaar eindresultaat is het maken van studiemodellen (bv af te drukken met Silginat^®), foto’s van de bestaande situatie (“en face” & “en profil”) en een kleurbepaling voorafgaand aan de behandeling, een must. Hiermee is de uitgangssituatie vastgelegd en kan door de technicus een “mock-up” (wax of digitaal) worden gemaakt, hiermee wordt tevens bepaald hoeveel en waar weefsel reductie moet plaats vinden. Over deze mock-up kan een putty afdruk (Panasil^®) worden gemaakt. Deze afdruk wordt met een smalle scalpel, strak op de gingivarand afgesneden. Hierna wordt hij als vorm gebruikt voor de set-up ter beoordeling. Op de preparatieplaatsen gevuld met een kunsthars voor tijdelijke voorzieningen (Bv Luxatemp, DMG) wordt de afdruk in de mond over de ongeprepareerde elementen geplaatst. Na uitharden wordt eerst het overschot kunsthars verwijderd en vervolgens de afdruk uit de mond genomen. In de meeste gevallen blijft de kunsthars, in de vorm van de “mock-up” op de elementen of wordt later, ter beoordeling teruggeplaatst. Tevens hebben we hier een hulpmiddel ter controle van de gewenste weefselreductie. Ten eerste door het axiaal doorsnijden van de afdruk en deze na het prepareren terug te plaatsen over het element, hierbij zal de vrije ruimte de dikte voor het materiaal aangeven. Ook is het mogelijk de tijdelijke voorziening “in situ” te laten en er doorheen te prepareren. De mock-up kan tevens de basis zijn voor tijdelijke voorziening. Deze kan, op een licht geëtst oppervlak, worden gehecht met een weinig bonding of flowable composiet.
4. Voor het gewenste eindresultaat is een nauwkeurige kleurbepaling door of in overleg met, het tandtechnisch laboratorium essentieel. Vanuit de uitgangssituatie kan er naar een kleurmatch (bv een enkel element) worden gestreefd of naar een, door de patiënt gewenste, andere kleur. Afhankelijk van de situatie kan er een materiaalkeuze gemaakt worden.

Het enkel met een kleursample uit een “kleurenring” vergelijken met een buurelement zal zelden het gewenst resultaat leveren. Ook moet er met diverse lichtbronnen (daglicht, kunstlicht maar bij voorkeur “ochtend zonlicht”) worden gewerkt omdat de “kleur beleving “uit meerdere factoren is opgebouwd. De 3 basiscomponenten die de uiteindelijke “kleur beleving “bepalen zijn:

Hue, de basis zoals rood, geel en blauw

Chroma, de intensiteit van de Hue en de mate van verzadiging

Value, in welke mate het element licht of donker overkomt

Een niet te vergeten factor is ook de translucentie, die wordt deels weergegeven in de Value maar met de donkere achtergrond, zoals we de mondholte kunnen beschouwen, niet te verwaarlozen, zeker bij een enkele restauratie. Tegenwoordig zijn er ook zeer nauwkeurige, digitale, kleursensoren die voor kleurbepaling worden ingezet.

5. Gekozen is voor infiltratie anesthesie, voorafgegaan door een oppervlakte anesthesie. Voor dit werkgebied kan ook gekozen worden voor de AMSA-injectie techniek, die in dit geval 2-zijdig, palatinaal wordt toegepast. Deze techniek wordt het best uitgevoerd met een zgn CLAD (Computerised Local Anaesthetic Device) waarbij met een lage injectiesnelheid, vanaf palatinaal een gebied vanaf P₂  tot en met  I₁ anesthetisch wordt gemaakt. Hierbij blijft de sensibiliteit van de lip behouden.

Met dank aan tandarts Erik-Jan Muts

Auteur Rob Vermaas